Eerste keer stemmen? 5 tips van een expert!
2024 is een belangrijk verkiezingsjaar: we stemmen op 9 juni voor het Europees, Federaal en Vlaams parlement & op 13 oktober voor de provincie- en gemeenteraad. Hoe hou je het hoofd koel als je voor de eerste keer gaat stemmen? Expert en onderzoeker Edward De Vooght geeft 5 tips!
#1 - Vertrek van thema's die jij belangrijk vindt
Lig je niet wakker van de algemene economie, de impact van de vergrijzing op de sociale zekerheid of de zoveelste staatshervorming? Logisch! Het is allemaal behoorlijk complex en dat je je niet wilt uitspreken over thema’s waar je weinig voeling mee hebt is eigenlijk zeer verdienstelijk.
Voor partijen is het goed dat de verkiezingen over hun thema’s gaan, want dat zorgt ervoor dat ze meer in beeld komen en kiezers vaker aan hen zullen denken. Maar het is niet omdat een bepaalde partij een thema claimt, dat die daarvoor de beste aanpak hebben. Durf dus los te komen van de klassieke associaties en kijk ook eens naar de rest.
Laat je hierdoor dus niet in de maling nemen. Je kiest best zelf welke thema’s je belangrijk vindt. Bepaal zelf je agenda.
#2 - Baseer je niet alleen op partijcommunicatie
Ze kunnen het vaak goed uitleggen, die politici. Als toppolitici hun zegje doen op televisie, op sociale media of op papier, dan lijken de argumenten allemaal vanzelfsprekend. Het is dan verleidelijk om in het verhaal mee te gaan en overtuigd te worden. Maar een politicus zal altijd goede argumenten geven voor de eigen standpunten en goede tegenargumenten voor de standpunten van de concurrentie.
Je zal geen genuanceerde mening terugvinden in politieke communicatie. Hiervoor ga je best zelf eens op onderzoek. Kranten, opiniestukken en de visies van meerdere partijen vergelijken, in plaats van een beslissing te nemen op basis van een post of interview van één politicus.
#3- Zoek uit wie er op de kieslijst staat
Ben je de partijen een beetje moe? Vrees je voor eenheidsworst of heb je het gevoel dat geen enkele partij bij jou past? Dan hoef je niet op een partij te stemmen. Je kan weliswaar niet op verschillende partijen stemmen met dezelfde stembrief, maar je hoeft je stem niet aan de volledige partij te geven.
Je kan kiezen om het vertrouwen aan de partij te geven door de lijststem bovenaan in te kleuren, maar je kan ook kiezen om je vertrouwen aan een persoon te geven. Bij de lijststem volg je de hiërarchie van de lijst. Je steunt de volgorde waarin die staan. Wil je een persoonlijke touch geven aan je stem, dan stem je best op een kandidaat in plaats van een partij.
Politici hebben vaak een bepaalde expertise of engagement en het is misschien wel fijn om te stemmen voor de politicus die zich specifiek engageert of specialiseert voor wat jij wel belangrijk vindt. En hoe meer persoonlijke stemmen zij halen in verkiezingen, hoe meer zij kunnen doorwegen in hun partij.
#4 - Vergaap je niet aan celebrity politicians
Politici maken deel uit van de entertainmentcultuur en verschijnen in programma’s als privépersonen om over andere zaken te praten dan over politiek. Dat heet celebrity politics. Meer dan een ideologische test, zijn verkiezingen ook een populariteitswedstrijd. De toppolitici zijn ook bekende Vlamingen geworden. Natuurlijk mag je op deze politici stemmen, maar wees je ervan bewust dat een politicus die op televisie verschijnt altijd aan politieke overtuiging aan het doen is, ook al gaat het niet over politiek. Sterker zelfs, in entertainmentprogramma’s werkt de overtuiging zoveel beter, want je hersenen zijn aan het ontspannen en dus niet kritisch aan het verwerken.
#5 - Pak de politici op hun woorden
Verkiezingstijd is de periode van de boude uitspraken en de grote beloftes. Partijen komen om de beurt met de zotste ideeën en de meest spraakmakende boutades. Ze nemen geen blad voor de mond.
Om de aandacht van de kiezer te trekken en te houden, moeten partijen duidelijke en rechtlijnige voorstellen formuleren. Ze willen zich afzetten tegen de anderen partijen en dat kan alleen maar met unieke en vergaande beloftes. Dat is normaal.
Een stem uitbrengen is dus niet alleen een keuze voor inhoud of ideologie, maar ook voor een politieke stijl. Houd je van uitgesproken en bekvechtende politiek of heb je liever de kalme gesprekspolitiek. Het is zeker niet zo zwart-wit en er bestaan zeker allerlei mengvormen. Maar trap niet in de val om voor een revolutionaire en scherpe politicus te stemmen in het idee dat die constructief zaken zal veranderen in ons land of omgekeerd.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Deze tekst werd gepubliceerd op de website van de Arteveldehogeschool door Edward De Vooght. Edward De Vooght is senior onderzoeker bij de Arteveldehogeschool (expertisenetwerk Communicatie, Media en Design) en gastprofessor aan de Universiteit Gent. Hij is een expert op vlak van duidelijke en overtuigende communicatie bij studenten, wetenschappers en bedrijven. Daarvoor bouwt hij op jarenlange ervaring met talloze workshops en coachingsessies rond presentatie- en pitchtechnieken.